Pension Yojana
Pension Yojana : केंद्र सरकारने केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. आता कर्मचाऱ्यांना युनिफाइड पेन्शन स्कीम (UPS) किंवा राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) यापैकी कोणती योजना स्वीकारायची हे ठरवण्यासाठी अधिक वेळ मिळणार आहे. सरकारने ही मुदत जून 2025 ऐवजी सप्टेंबर 2025 पर्यंत वाढवली आहे.
हा निर्णय कर्मचाऱ्यांच्या मागणीनंतर घेण्यात आला असून, त्यांना विचारपूर्वक आणि योग्य योजना निवडण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळावा, ही सरकारची भूमिका आहे.
कोणाला मिळणार या निर्णयाचा फायदा?
१. सध्याचे सरकारी कर्मचारी
ज्यांनी एप्रिल 2025 मध्ये सरकारी नोकरी केली आहे आणि पात्र आहेत, त्यांना UPS किंवा NPS यापैकी एक योजना निवडता येईल.
२. नुकतेच निवृत्त झालेले कर्मचारी
मार्च 2025 पूर्वी निवृत्त झालेल्या कर्मचाऱ्यांनाही ही संधी उपलब्ध आहे, जर त्यांनी किमान 10 वर्षे सेवा बजावली असेल.
३. मृत कर्मचाऱ्यांचे जोडीदार
सेवेत असताना मृत्यू झालेल्या कर्मचाऱ्यांचे पती किंवा पत्नी सुद्धा या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
UPS म्हणजे काय? त्याचे फायदे काय?
युनिफाइड पेन्शन स्कीम (UPS) ही एप्रिल 2025 पासून सुरु करण्यात आली आहे. ही योजना पारंपरिक पेन्शनसारखी असून सरकारकडून हमी दिलेली असते.
- दरमहा हमी पेन्शन – बाजाराच्या चढ-उतारांपासून स्वतंत्र, निश्चित रक्कम मिळते.
- एकरकमी आर्थिक सहाय्य – निवृत्तीनंतर एक मोठी रक्कम मिळते जी तातडीच्या गरजांसाठी उपयुक्त ठरते.
- ग्रॅच्युइटीचा समावेश – सेवा कालावधी पूर्ण केल्यावर मिळणाऱ्या ग्रॅच्युइटीचा फायदा देखील UPS मध्ये मिळतो.
NPS आणि UPS यामधील मुख्य फरक
- NPS ही बाजारावर आधारित योजना आहे. गुंतवणुकीवर आधारित परतावा मिळतो, पण थोडा जोखीम देखील असतो.
- UPS मध्ये सरकार हमी देते. निश्चित रक्कम मिळते, पण परतावा मर्यादित असतो.
योजना निवडताना काय विचार करावा?
योजना कायमस्वरूपी निवडावी लागते. एकदा UPS निवडल्यास पुन्हा NPS मध्ये परतता येत नाही. म्हणूनच निर्णय घेताना पुढील गोष्टींचा विचार करणं गरजेचं आहे:
- वैयक्तिक आर्थिक गरजा – निवृत्तीनंतरचा खर्च, कुटुंबाची जबाबदारी, आरोग्य खर्च
- जोखीम सहन करण्याची क्षमता – NPS मध्ये परतावा जास्त असू शकतो, पण जोखीम देखील आहे
- वय – तरुण कर्मचाऱ्यांसाठी NPS फायदेशीर, ज्येष्ठांसाठी UPS अधिक सुरक्षित
- कुटुंबाची स्थिती – आश्रितांची संख्या, त्यांची गरज यांचाही विचार करा
तज्ज्ञांचे सल्ले काय सांगतात?
- आपल्या सध्याच्या वित्तीय स्थितीचा आढावा घ्या
- भविष्यातील महागाई आणि वैद्यकीय गरजांचा विचार करा
- अन्य बचत योजनांचा अभ्यास करा
- शक्य असल्यास तज्ञांचा सल्ला घ्या आणि कुटुंबासोबत चर्चा करा
टीप: निर्णय घेण्याआधी अधिकृत माहिती आणि वैयक्तिक आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घेणं केव्हाही फायदेशीर ठरतो. तुमच्या भविष्यासाठी हा निर्णय फार महत्त्वाचा ठरू शकतो.
