School Time Table Change
School Time Table Change : महाराष्ट्र सरकारने राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 (NEP 2020) च्या अनुषंगाने राज्यातील शाळांमध्ये मोठा बदल करत नवीन वेळापत्रक व अभ्यासक्रम लागू केला आहे. हे नवीन शैक्षणिक धोरण 2025-26 या शैक्षणिक वर्षापासून अंमलात येणार आहे, आणि त्याची सुरुवात पहिल्या इयत्तेपासून केली जाणार आहे.
का झाला हा बदल?
नवीन पिढीला केवळ पुस्तकी ज्ञान न देता त्यांचा सर्वांगीण विकास साधण्याच्या उद्देशाने हे बदल करण्यात आले आहेत. शिक्षण अधिक प्रासंगिक, जीवनोपयोगी व अनुभवाधारित करण्यासाठी हे धोरण आखले गेले आहे. त्यामुळे विद्यार्थी केवळ परीक्षांसाठी न शिकता, वास्तव जीवनात उपयोगी ठरणारी कौशल्ये आत्मसात करू शकतील.
नव्या धोरणाची अंमलबजावणी कशी होईल?
- टप्प्याटप्प्याने अंमलबजावणी: 2025-26 मध्ये केवळ पहिली इयत्ता या नव्या वेळापत्रकाखाली येईल. त्यानंतर प्रत्येक वर्षी एक-एक इयत्ता यामध्ये समाविष्ट केली जाईल.
- व्यवहार्य दृष्टिकोन: शिक्षक, विद्यार्थी आणि पालकांना या नव्या पद्धतीशी जुळवून घेण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळणार आहे.
नव्या अभ्यासक्रमातील महत्त्वाचे मुद्दे
राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद (SCERT), पुणे यांनी तयार केलेल्या अभ्यासक्रमात खालील बाबींवर भर देण्यात आला आहे:
- गणित: संख्यांशी मैत्री, तर्कशुद्ध विचारांची वाढ
- भाषा शिक्षण: मातृभाषा आणि दुसऱ्या भाषेतील कौशल्य विकास
- पर्यावरण शिक्षण: निसर्गाशी जवळीक, संवर्धनाची जाणीव
- आरोग्य शिक्षण: शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याचे भान
- कलाशिक्षण: सृजनशीलता व अभिव्यक्तीचा विकास
दैनंदिन वेळापत्रकात काय बदल?
- मुख्य विषयांसाठी सर्व शाळांमध्ये ठराविक वेळ राखीव ठेवण्यात आली आहे.
- परंतु, स्थानिक गरजांनुसार वेळापत्रकात लवचिकता ठेवण्यात आली आहे.
- परिपाठ, विश्रांती, व समृद्धीकरण उपक्रम यासाठी शाळांना स्वायत्तता दिली आहे.
नवीन शैक्षणिक वर्षाचे नियोजन
- मुख्य अध्यापन: 210 दिवस
- परीक्षा व मूल्यमापन: 14 दिवस
- सहअभ्यासक्रम उपक्रम: 13 दिवस
- सुट्ट्या (साप्ताहिक व इतर): 128 दिवस
हे संतुलन विद्यार्थ्यांना अभ्यासासोबत इतर कौशल्यांमध्येही प्रगती करण्याची संधी देते.
सर्वांसाठी समान शिक्षण
या नव्या वेळापत्रकाचा मुख्य हेतू म्हणजे ग्रामीण व शहरी भागांतील शाळांमध्ये शिक्षणाचा दर्जा समान ठेवणे. त्यामुळे सर्व विद्यार्थ्यांना समान संधी मिळणार असून, त्यांच्या ज्ञानाचा व कौशल्यांचा सर्वांगीण विकास होईल.
यशासाठी सर्वांची भूमिका महत्त्वाची
शिक्षण विभागाने स्पष्टपणे सांगितले आहे की हा केवळ वेळापत्रकाचा बदल नसून, भविष्यातील सक्षम पिढी घडवण्याचे पाऊल आहे. यासाठी शिक्षक, पालक आणि शाळा प्रशासन यांचे सहकार्य अत्यावश्यक आहे.
निष्कर्ष
नवीन वेळापत्रक व अभ्यासक्रम रचना ही महाराष्ट्रातील शिक्षण व्यवस्था सुधारण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. यामुळे विद्यार्थ्यांना अधिक अर्थपूर्ण व उपयोगी शिक्षण मिळेल, जे त्यांना भविष्यातील आव्हानांना सामोरे जाण्यास सक्षम करेल.
टीप: ही माहिती विविध शासकीय परिपत्रकांवर आधारित आहे. वेळोवेळी अधिकृत घोषणेनुसार बदल होऊ शकतात. अधिक माहितीसाठी आपल्या शाळेशी संपर्क साधावा.
